Phản ánh của người dân và chính quyền một số xã Minh Khương, Minh Dân, Minh Hương, Bạch Xa (Hàm Yên), thời gian gần đây Công ty TNHH Hồ Ly Trà Ngoan Cường có địa chỉ tại thôn Cây Chanh, xã Đức Ninh (Hàm Yên) quảng cáo và mời gọi người dân bỏ vốn đầu tư mua giống cây Tếch lai về để trồng rừng.

Cây tếch lai lúc còn nhỏ.

Tại Công ty Lâm nghiệp Tuyên Bình (Yên Sơn), liên tiếp trong tháng 9 và đầu tháng 10 vừa, một doanh nghiệp của tỉnh Phú Thọ cũng đã tiếp cận chào bán cây Tếch lai. Anh Lâm Thành Trung, Trưởng Phòng Kế hoạch - Kỹ thuật công ty cho biết, theo quảng cáo từ phía doanh nghiệp, đây là cây lâm nghiệp mới được nhập từ nước ngoài về sinh trưởng, phát triển tốt, gỗ có giá trị kinh tế cao…

Tìm hiểu kỹ hơn về cây Tếch lai, chúng tôi đã có cuộc làm việc với ông Triệu Đăng Khoa, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh. Ông Triệu Đăng Khoa cho biết, theo tài liệu của Tổng cục Lâm nghiệp, cây Tếch lai là cây mới du nhập vào Việt Nam. Theo Quy định tại khoản 1, Điều 15, Pháp lệnh Giống cây trồng, “Giống cây mới chọn, tạo hoặc nhập khẩu chưa có tên trong danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh chỉ được đưa vào danh mục này khi đã qua khảo nghiệm và được công nhận”. Tuy nhiên, cây Tếch lai lại chưa có tổ chức nào được cấp phép trồng khảo nghiệm nên cũng chưa có văn bản quy phạm, tiêu chuẩn và các tài liệu khoa học công bố về nguồn gốc xuất xứ, đặc điểm hình thái, nguồn giống cũng như giá trị kinh tế, thị trường tiêu thụ về loài cây này. Điều này đồng nghĩa với việc cây Tếch lai chưa có trong danh mục cơ cấu giống cây lâm nghiệp được trồng tại Việt Nam.

Thực hiện đúng Pháp lệnh về Giống cây trồng, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người dân, ngay khi có thông tin về việc kinh doanh cây Tếch lai, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Hàm Yên, chính quyền xã Đức Ninh đã có buổi làm việc với Công ty TNHH Hồ Ly Trà Ngoan Cường. Cơ quan chức năng yêu cầu Công ty dừng ngay việc cung ứng giống cây Tếch lai trên địa bàn. Để bảo đảm tính pháp lý công ty phải xin ý kiến UBND tỉnh cho phép trồng khảo nghiệm hoặc trồng sản xuất thử nghiệm loài cây Tếch lai để có căn cứ khoa học đánh giá và làm các thủ tục công nhân giống mới theo đúng Thông tư số 30/2018/TT-BNTPTNT, ngày 16-11-2018 về việc “Quy định Danh mục loài cây trồng lâm nghiệp chính; công nhận giống và nguồn giống; quản lý vật liệu giống cây trồng lâm nghiệp chính” trước khi trồng đại trà.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đề nghị UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các xã, phường, thị trấn thông tin, tuyên truyền đầy đủ đến người dân về cây Tếch lai; khuyến cáo bà con không được trồng cây Tếch lai khi chưa có đánh giá khảo nghiệm về đặc tính, hiệu quả kinh tế của loài cây mới này.